کانال مالی اینستکس با هدایت فرانسه، آلمان و انگلیس در ژانویه ۲۰۱۹ برای جبران سخت‌گیری‌های مالی و بانکی آمریکا پس از خروج دونالد ترامپ از برجام راه‌اندازی شد. یکی از مهمترین دلایل بنا نهاده شدن این کانال مالی امکان همکاری شرکت‌های تجاری اروپایی با ایران بود، اما پس از تهدید این شرکت‌ها توسط دولت آمریکا آنان حاضر به انجام همکاری نشدند و ازاین طریق در عمل فقط مقادیر کمی سرمایه برای چند محموله پزشکی جابجا شده است.
روزدوشنبه بانک مرکزی ایران ضمن انتقاد از کانال پرداختی اتحادیه اروپا که به شرکت‌های اروپایی اجازه می‌دهد از تحریم‌های آمریکا اجتناب کنند، آن را بی‌فایده خواند و گفت: ایران منابع مالی خود را به سمت آن هدایت نخواهد کرد.
بانک مرکزی ایران در توضیحاتی در توئیتر گفت: دولت‌های اروپایی «هیچ ایده‌ای» ندارند که چگونه مجرای راه اندازی شده به نام اینستکس را تأمین مالی کنند و «شهامت کافی برای حفظ حاکمیت اقتصادی» خود را نداشته‌اند.
ابراهیم عزیزی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در گفت وگو با خبرنگار ایبِنا درباره کاربرد اینستکس در ایران گفت: آنچه که در عالم واقع امروز شاهد هستیم، بدون دستاورد بودن اینستکس برای ایران است و بعید هم به نظر می‌رسد که متوسل شدن به این موضوع در آینده هم برای کشور آثاری به همراه داشته باشد.
وی در ادامه اضافه کرد: اروپایی‌ها در این زمینه وموضوعات دیگر بدعهدی کردند، بنابراین به صلاح نیست که ایران با کشورهای بدعهد و پیمان شکن رابطه خود را ادامه دهد، بنابراین باید رفتار متقابل و دفاع ازحقوق حقه ملت ایران را مورد توجه قرار گیرد.
این عضو کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی در این خصوص یادآور شد: رفتار کشورهای اروپایی نشان از این دارد که آنها از خود اختیاری ندارند و سال‌ها در موضوعات مختلف نوعی وابستگی به سیاست‌های نظام سطله و آمریکا جنایتکارداشتند، بنابراین همانطور که بانک مرکزی هم اعلام کرده، هدایت منابع کار اشتباهی است و باید تلاش شود تا در حوزه مالی و سیاست‌های ارزی خوداتکا و بهره‌مند از ظرفیت‌های درونی باشیم زیرا تکیه به این کشورها و دولت‌ها، تکیه بر دیوار کاغذی است.
این نماینده مجلس در این رابطه با مسئله FATF نیز بیان کرد: کشور ما نباید به سمت سیاست‌هایی گام بردارد که ازعقبه فکری دشمن نشات می‌گیرد. البته این موضوع اکنون در مجمع تشخیص در حال بررسی است و یقین دارم علما بزرگ و مردان خوب وکاربلد این نهاد منافع ملی را به درستی خواهند دید.
